Wzrok jest jednym z najcenniejszych zmysłów, które mamy, a jednak bardzo łatwo o jego utratę, gdy zaniedbamy odpowiednią troskę. Często w codziennym życiu zapominamy, jak ważne jest dbanie o nasze oczy. Jednak kiedy w moim życiu pojawiła się diagnoza jaskry, wszystko się zmieniło. Zaczęłam dostrzegać, jak wiele rzeczy, które robiłam bez zastanowienia, teraz stają się zagrożeniem dla mojego zdrowia. Jednym z największych wyzwań stało się pytanie: „Czy mogę nadal spędzać długie godziny wpatrując się w ekran?”
Ekran – współczesny wroga naszego wzroku?
Kiedy usłyszałam od mojego lekarza, że mam jaskrę, poczułam, jakby grunt usunął się spod moich nóg. Jaskra to choroba, która nie daje ostrzeżeń. W jej początkowych fazach nie widać żadnych objawów. Jest cicha, ale może prowadzić do utraty wzroku. Moja pani okulistka wytłumaczyła mi, że nadciśnienie wewnątrzgałkowe, które jest jednym z czynników ryzyka jaskry, może uszkadzać nerw wzrokowy, a w dłuższej perspektywie prowadzić do jego nieodwracalnego uszkodzenia. To wówczas zaczęłam zastanawiać się nad codziennymi nawykami, które mogłyby wpływać na moje oczy. Wydawało mi się, że jeśli chodzi o ekran, problem tkwi w intensywnym, długotrwałym użytkowaniu, a do tego w tym wpatrywaniu się w monitorach komputerów i telefonów spędzałam całe godziny, dzień w dzień.
Wszystko, co musisz wiedzieć o jaskrze
Jaskra to choroba, w której dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Może być spowodowana nadciśnieniem wewnątrzgałkowym, czyli podwyższonym ciśnieniem w oku. Nerw wzrokowy przesyła do mózgu informacje z siatkówki, a kiedy zostaje uszkodzony, dochodzi do utraty wzroku. Co ciekawe, na wczesnym etapie choroby nie odczuwamy żadnych objawów, a z czasem stopniowo tracimy pole widzenia. Właśnie dlatego tak ważne jest regularne kontrolowanie stanu zdrowia oczu. Jaskra może prowadzić do całkowitej utraty wzroku, ale wczesne wykrycie pozwala na skuteczne jej leczenie.
Z kolei wpatrywanie się w ekran może zwiększać ryzyko uszkodzenia narządu wzroku, szczególnie przy długotrwałej ekspozycji na intensywne światło niebieskie emitowane przez wyświetlacze komputerów, telefonów i telewizorów. To temat, który od lat budzi wątpliwości wśród specjalistów. W tym przypadku nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy ekran może przyspieszać rozwój jaskry. Istnieją jednak pewne dowody na to, że długotrwała ekspozycja na światło niebieskie może przyczynić się do zwiększenia ryzyka innych chorób oczu, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej czy zmiany w strukturze siatkówki.
Czy więc ekran komputerowy to zagrożenie dla osób z jaskrą?
Wielu specjalistów twierdzi, że długotrwałe wpatrywanie się w ekran rzeczywiście może być szkodliwe dla osób z jaskrą. W szczególności, gdy dochodzi do nadmiernego obciążenia oczu, a także przy zbyt małym odpoczynku, co jest bardzo częste w pracy przy komputerze. W efekcie tego, nasz organizm nie ma czasu na regenerację, a intensywne wpatrywanie się w ekran powoduje dodatkowy stres dla oczu, zmniejsza ich nawilżenie i zwiększa ryzyko wystąpienia tzw. „zespołu suchego oka”.
Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ osoby z jaskrą są już narażone na ryzyko uszkodzenia nerwu wzrokowego z powodu wyższego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Kiedy długotrwałe wpatrywanie się w ekran powoduje zmiany w strukturze oka, dodatkowo może przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia. Warto wiedzieć, że przegrzanie oczu, zbyt mała ilość światła w pomieszczeniu czy zbyt intensywne kontrasty również negatywnie wpływają na nasze oczy, zwiększając ryzyko wystąpienia niepożądanych objawów.
Dowody naukowe – co mówią badania?
Naukowcy prowadzący badania na temat wpływu ekranów na zdrowie oczu zgadzają się co do jednego: długotrwała ekspozycja na ekran może negatywnie wpływać na nasz wzrok, a w przypadku osób z jaskrą zwiększa się ryzyko pogorszenia stanu zdrowia oczu. Istnieje jednak wiele różnorodnych badań, które przedstawiają różne wyniki.
Zgodnie z raportem opublikowanym przez American Academy of Ophthalmology, osoby, które spędzają zbyt dużo czasu przed ekranami komputerów, telefonów czy telewizorów, mają większe ryzyko wystąpienia zmęczenia oczu, bólu głowy, a także mogą doświadczać objawów zespołu suchego oka. Co ciekawe, badania wykazały, że osoby z jaskrą są szczególnie wrażliwe na tego typu objawy. Długotrwałe korzystanie z urządzeń elektronicznych może w rzeczywistości przyczynić się do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, co z kolei prowadzi do nasilenia objawów jaskry.
Z kolei inne badania sugerują, że to właśnie światło niebieskie emitowane przez ekrany może uszkadzać komórki siatkówki i prowadzić do przyspieszenia procesów degeneracyjnych. Ciekawe jest również badanie przeprowadzone przez Hiszpańskie Towarzystwo Okulistyczne, które sugeruje, że osoby z jaskrą są bardziej narażone na uszkodzenia wywołane przez nadmierną ekspozycję na niebieskie światło, zwłaszcza gdy nie są odpowiednio chronione.
Jakie są wnioski z tego wszystkiego?
Wiemy, że ekran nie jest bezpieczny, zwłaszcza dla osób z jaskrą. Jednak nie oznacza to, że musimy całkowicie zrezygnować z korzystania z technologii. Kluczem jest umiejętność zarządzania czasem spędzonym przed ekranem i stosowanie odpowiednich środków ochronnych.
Praktyczne porady:
- Zasada 20-20-20 – Co 20 minut wpatrywania się w ekran, odwróć wzrok na 20 sekund i spójrz na coś oddalonego o 20 stóp (ok. 6 metrów). To pomoże rozluźnić mięśnie oczu i zmniejszy ich zmęczenie.
- Zadbaj o odpowiednie oświetlenie – Unikaj intensywnego światła, które odbija się od ekranu. Najlepiej, aby pomieszczenie było dobrze oświetlone, ale światło nie padało bezpośrednio na monitor.
- Używaj okularów ochronnych – Istnieją specjalne okulary, które chronią przed szkodliwym światłem niebieskim. Dzięki nim zmniejszysz zmęczenie oczu.
- Regeneracja – Zadbaj o regularne przerwy w pracy przy komputerze. Chociaż może to być trudne w pracy biurowej, warto pamiętać o odpoczynku.
- Kontrole okulistyczne – Regularne wizyty u okulisty są kluczowe, zwłaszcza jeśli masz jaskrę. Lekarz pomoże monitorować stan Twoich oczu i podpowie, jak dostosować codzienne nawyki.
- Bądź świadomy objawów – Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w swoim wzroku, takie jak bóle głowy, pogorszenie ostrości widzenia, czy zaczerwienienie oczu, natychmiast skonsultuj się z lekarzem.
Podsumowując, ekran nie musi być wrogiem, nawet jeśli masz jaskrę. Kluczowe jest to, jak z niego korzystasz. Dzięki wprowadzeniu kilku prostych zasad do codziennego życia, możesz zminimalizować ryzyko i zadbać o zdrowie swoich oczu.